Forex-Foreks Tarihcesi

FOREX TARİHÇESİ

Forex tarihçesinin ilk oluşumu, Firavunlar tarafından paranın kullanılmaya başladığı döneme rastlar. Kâğıt para ve makbuz benzerlerini ilk kullananlar ise Babilliler’ dir. Orta Asya’da döviz ticareti, her biri kendine ait para birimi olan ve birbirleriyle ticaret yapan topluluklarca başlatılmıştır.

Orta çağda tüccarlar ödemelerini yapabilmek için daha uygun bir yöntem bulma ihtiyacı içine girmişlerdir.-bu arayış daha sonraları kâğıt paraya geçişe neden olmuştur- Kâğıt parayı seçen toplulukların ekonomileri zaman içinde gelişmeye başlamıştır.

Forex piyasasının bugünkü haline 1930’larda geldiği tahmin ediliyor. Bu dönemde Londra dünya ticaretinin merkezi olurken Pound da temel para birimi olarak kullanılmıştır. 2. Dünya Savaşı dünya ekonomik dengeleri kökünden değiştirdi. Britanya ekonomisi çökerken, savaştan göreli olarak daha az hasarla çıkan ABD dünya döviz ticareti piyasasının lideri konumuna geldi.

2.Dünya Savaşı sona erdiğinde(1944), amacı dünyada yeni bir ekonomik düzen tayin etmek olan 45 ülkeden 730 temsilci Bretton kasabasında bir konferansa katıldı. Belirlenen temel amaç hasar görüş olan ekonomik piyasalar için istikrarlı bir temel yaratmaktı. Bu doğrultuda Dolar’ın küresel para birimi olduğu yeni bir anlaşma imzalandı. Doların fiyatı onsu $35 olarak sabitlenen altına göre belirlendi. Ayrıca, dünyadaki diğer para birimleri de Dolara bağlantılı olarak düzenlendi.

Bu durum, daha 15 sene önce,1929’da benzeri görülmemiş bir ekonomik buhran yaşayan Amerikan Ekonomisi ve Dolar için çok önemli bir başarıydı. Savaşın bitimiyle birlikte dolar merkezdeki yerini aldı. Forex Tarihçesinde önemli bir kilometre taşı olarak- bugün de en çok kullanılan para birimidir.

Bretton Woods Anlaşması’nın önemli bir katkısı da, gelişmekte olan ülkelere dünya ticaretindeki dengesizlik durumlarında ekonomik destek sağlayan Uluslararası Para Fonu’dur. Fon, güçsüz ekonomilere, büyüme konusunda cesaretlendirme ve istikrar getirme şeklinde destekler verir.

Bretton Woods Anlaşması sonunda Avrupa ve Japonya’da ekonomik istikrar sağlama ve rehabilite etme fonksiyonunu kaybetti. ABD Başkanı Nixon’un Ağustos 1971’deki açıklamasını takiben IMF nin 10 büyük üye ülkesinin temsilcileri buluşarak Smithsonian Anlaşması’nı o yılın Aralık ayında kabul etti. Anlaşma, diğer para birimlerinin Dolara, Doların da altına olan bağlılığını sona erdirdi. Böylece anlaşma daha sonraları döviz kuru uygulamalarında yaygın olarak kullanılacak olan serbest dalgalanan kur sitemine zemin hazırladı. Anlaşma, şu anda bildiğimiz döviz ticaretinin temellerini oluşturması, döviz kurlarında yüksek seviyede dalgalanmaya olanak vermesi ve serbest piyasada tamamıyla yerini alması dolayısıyla Forex Piyasasında yeni bir aşama olmuştur.

1972 yılında Avrupa para birimlerinin dolara olan bağımlılığını önlemek amacıyla (%2,25 oranında dalgalanma seviyesine varacak şekilde) ortak dolaşımı kararlaştırıldı. Paralarının ortak dolaşımına kara veren ülkeler: Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg.

Döviz kurlarının döviz ticaretine göre değişmesi, dalgalanmaya bırakılması olarak bilinen serbest dalgalanan döviz ticareti dönemi 1971 yılında başladı. Serbest dalgalanma döneminin piyasa üzerindeki asıl etkisi ekonomideki arz ve talep kuralları üzerindedir. Döviz kurlarını belirleyen diğer faktörler: Gayrisafi Milli Hâsıla, işsizlik oranı, politik gelişmeler ve faiz oranlarıdır. –Forex ticareti tarihçesinin en son halkasıdır.

Günümüzde arz ve talep temeline dayanan serbest dalgalanma modeli küresel piyasalardaki en yaygın uygulamadır. Basit anlatmak gerekirse; bir döviz kuru talep ediliyor ve herkes tarafından isteniyorsa, insanlar onu satın aldıkları için fiyatı yükselir, diğer yandan bir döviz kuru gözden düşmüşse ve kimse tarafından istenmiyorsa, herkes onu satmaya yöneldiği için fiyatı da düşer.

Tüm belli başlı para birimleri diğer para birimleri karşısında birbirlerine kıyasla belirlenen değerleri ölçüsünde işlem görürler.

Yalnızca çok ender görülen durumlarda merkez bankaları kendi ekonomilerini korumak adına müdahalelerde bulunabilir. Serbest dalgalanma yöntemi gerçek piyasa koşulları için ideal yöntemdir.