Yuzdeler Yontemi Ile Analiz-Dikey Analiz

Yuzdeler Yontemi Ile Analiz-Dikey Analiz
Bir işletmenin, tek bir faaliyet dönemine ait finansal tablolarının dikey yüzdeler biçiminde ifade edilerek incelenmesine dikey analiz denir. Burada bilançodaki kalemlerin, aktif veya pasif içindeki payları ve gelir tablosundaki kalemlerin net satışlara oranı bulunur.
Dikey Analizin Amacı

• Dikey yüzdelerle ifade edilmiş tablolardan amaç; işletmenin belli bir dönemdeki finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını incelemektir. Bu tabloların karşılaştırılması suretiyle işletmenin kendi içinde veya diğer işletmelerle karşılaştırılması mümkündür.
• Dikey yüzde biçiminde hazırlanmış bilanço, ait olduğu dönemde işletmenin varlık ve kaynak dağılımı ile varlıkların hangi kaynaklardan finanse edildiğini incelemeye yararken; gelir tablosu o yılda işletmenin gelir, gider, kar veya zarar kalemlerinin net satışlara olan oranının incelenmesine yarar.

Dikey Yüzde Yönteminde Bilançonun Düzenlenmesi

1. Dikey yüzde yönteminin uygulanmasında, bilançodaki kalemler için bir sütun, tutarlar için bir sütun ve grup ve genel toplamlara oranını göstermek üzere hesaplanacak dikey yüzdeler için iki sütun olmak üzere toplam dört sütunlu tablolar oluşturulur.
2. Her bir kalemin dikey yüzdesi içinde bulunduğu grup ve aktif veya pasif toplamları 100 kabul edilerek hesaplanır.
3. Her bir grup, içinde bulunduğu grup toplamına ve ayrıca bir kalem olarak içinde bulunduğu aktif veya pasif toplamına oranlanarak dikey yüzdeler hesaplanacaktır.
4. Grup toplamına göre dikey yüzde = kalemin tutarı x 100 / grup toplamı
5. Genel toplama göre dikey yüzde = kalemin tutarı x 100 / aktif veya pasif toplamı

Dikkat edilecek hususlar

1. İçerisinde indirim kalemleri olan bilanço unsurları, aktif ve pasif toplamına net tutarlarıyla oranlanacaktır.
2. Özkaynaklar grubunda, bir indirim olarak yer alan Dönem Net Zararı ve Geçmiş Yıllar Zararı kalemlerinin grup ve pasif toplamına oranları hesaplanır, ancak dikey yüzdesi negatif olarak (parantez içinde) gösterilir.
3. Ödenmiş sermaye içinde bulunan sermaye ve ödenmemiş sermaye için ayrı dikey yüzdeler hesaplanmaz, doğrudan ödenmiş sermaye tutarının özkaynaklar ve pasif toplamına oranı dikey yüzde olarak bulunur.